Bun Ho Khao Pa Dap Din là một trong mười hai lễ hội truyền thống lớn trong năm của người Lào, diễn ra vào ngày rằm tháng 9 âm lịch (lịch Lào). Đây là dịp để người dân tưởng nhớ tổ tiên, cầu siêu cho người thân đã khuất, đặc biệt là những linh hồn đói khát chưa được siêu thoát.
Theo truyền thuyết Phật giáo, thời Đức Phật còn tại thế, Vua Tần-bà-sa-la (Bimbisara) có người thân từng chiếm đoạt tài sản của chùa nên khi mất bị đọa làm ngạ quỷ. Trong một lần dâng lễ, nhà vua quên hồi hướng công đức cho họ. Đêm ấy, các linh hồn hiện về kêu gào thảm thiết khiến ông kinh sợ. Đức Phật giảng giải rằng chỉ khi làm phúc và hồi hướng công đức thì người thân mới được giải thoát. Từ đó, Vua Tần-bà-sa-la phát nguyện dâng lễ và hồi hướng, giúp linh hồn người thân thoát khỏi đau khổ. Câu chuyện này trở thành nền tảng cho tục Bun Ho Khao Pa Dap Din, được người Lào duy trì cho đến ngày nay.
Lễ hội thường bắt đầu từ chiều 13 tháng 9 âm lịch. Các gia đình chuẩn bị nhiều loại thực phẩm như cơm nếp, cá thịt, chuối, khoai, bánh kẹo, mía, trái cây… Một phần được dâng lên chư tăng, phần còn lại gói thành “Khao Pa Dap Din”, tức những gói cơm và đồ ăn cúng đặt xuống đất. Mỗi gói lễ thường gồm một gói thức ăn mặn và một gói thức ăn ngọt, được bọc bằng lá chuối hay đựng trong giỏ tre, hộp giấy. Rạng sáng ngày rằm, từ 3 đến 5 giờ, người dân mang các gói lễ đặt dưới gốc cây, quanh sân chùa, trước cổng, bờ sông hoặc rải trên mặt đất, thắp nến và khấn mời vong linh thọ hưởng. Một số nơi sau đó còn chôn lễ vật xuống đất để “trả lại cho cõi âm” hoặc thả xuống sông để cúng thủy thần.
Không chỉ là nghi lễ tâm linh, Bun Ho Khao Pa Dap Din còn mang ý nghĩa giáo dục thế hệ sau về lòng hiếu thảo, nhớ ơn tổ tiên, khuyến khích sống nhân ái và biết sẻ chia. Người Lào tin rằng nếu không cúng, linh hồn sẽ đói khát và quấy nhiễu người sống, còn khi được cúng, họ sẽ phù hộ cho gia đình. Ngoài nghi thức chính, nhiều địa phương còn tổ chức phóng sinh chim cá, tụng kinh, nghe pháp, đua thuyền, tạo nên không khí vừa trang nghiêm vừa sôi động.
Trải qua hàng thế kỷ, Bun Ho Khao Pa Dap Din vẫn được duy trì nguyên vẹn, trở thành di sản tinh thần quý báu, đồng thời là điểm nhấn văn hóa, tín ngưỡng và du lịch đặc sắc của đất nước Lào.
Tổng hợp
