Lĩnh vực đầu tư tiền gửi ngân hàng, Ngân hàng Trung ương Lào là cơ quan chính của chính phủ, chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động ngân hàng của đất nước về tín dụng tiền tệ, xây dựng chính sách tiền tệ và giám sát các ngân hàng thương mại. Hiện tại, Lào có tổng cộng 42 ngân hàng, trong đó có 3 ngân hàng quốc doanh, 3 ngân hàng liên doanh, 7 ngân hàng tư nhân, 28 trụ sở chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 96 chi nhánh, 494 phòng giao dịch và 1.095 máy ATM trên toàn quốc.
Trong số các ngân hàng thương mại, các ngân hàng có vốn từ Việt Nam bao gồm Ngân hàng liên doanh Lào Việt, Ngân hàng Sacombank, Ngân hàng Viettin Bank, Ngân hàng MB, Ngân hàng SHB, Ngân hàng Vietcombank. Bên cạnh đó các ngân hàng thương mại có vốn từ Trung Quốc đang trong giai đoạn phát triển nhanh bao gồm Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) Chi nhánh Viêng Chăn, Chi nhánh Ngân hàng Trung Quốc – Viêng Chăn và Ngân hàng liên doanh Lào – Trung do Ngân hàng Vân Nam Fu-Shun hợp tác với Ngân hàng Ngoại thương Lào cùng thành lập.
Lãi suất ngân hàng Lào trong những năm gần đây (Đơn vị: %)
Ngân hàng Lào có tài sản thấp, lãi suất tiền gửi liên tục giảm dần trong những năm gần đây. Các điều kiện cho vay và lãi suất cao, phương thức kinh doanh chưa thực sự đa dạng, hệ thống tín dụng cá nhân chưa được thiết lập. Theo ngân hàng trung ương Lào, tổng tiền gửi của các ngân hàng thương mại năm 2017 là 68.032 tỷ Kip (Bảng 3), tăng 7,47%.Năm 2018, tiền gửi ngân hàng đồng Kip chỉ tăng 6,6%, trong khi tiền gửi ngoại tệ tăng 19%. Trong số tất cả các khoản tiền gửi, tiền gửi đồng Kip chỉ chiếm 48% và tiền gửi ngoại tệ chiếm 52%.
Về đầu tư trái phiếu chính phủ, vào ngày 13/11/2018, để củng cố thị trường vốn ở Lào, Bộ Tài chính thay mặt chính phủ Lào chính thức công bố niêm yết trái phiếu chính phủ đầu tiên của Lào, được bảo lãnh bởi Lào-Trung Securities. Tại buổi lễ ra mắt, ông Vankham Voravong, Giám đốc điều hành Sở giao dịch chứng khoán Lào cho biết, sau nhiều năm chuẩn bị, việc phát hành trái phiếu chính phủ đầu tiên là rất quan trọng. Trái phiếu sẽ trở thành một công cụ tài chính để chính phủ Lào tham gia vào các giao dịch tiềm năng sau khi chính phủ Lào chỉ bán trái phiếu cho các ngân hàng thương mại lớn và ngân hàng trung ương Lào.
Nền tảng hệ thống giao dịch hiện đại đang được sử dụng ở các sàn giao dịch chứng khoán là minh bạch, chính xác và có thể truy nguyên. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước (bao gồm các cá nhân và công ty) có thể mua và bán trái phiếu thông qua sàn giao dịch chứng khoán LSX. Trái phiếu chính phủ được liệt kê cho loại giao dịch này là trái phiếu ngân sách cân bằng do Bộ Tài chính phát hành, với tổng số 285.130 đơn vị, với mệnh giá 1 triệu kip, và giá niêm yết là 1 triệu Kíp mỗi đơn vị.
Từ ngày 25/3 đến ngày 5/4/2019, trái phiếu chính phủ trị với giá trị hơn 714,8 tỷ đồng Kíp đã được phát hành trên Sở giao dịch chứng khoán Lào (LSX), trả lãi hai lần một năm. Trái phiếu được chia thành các giai đoạn khác nhau: thời hạn 1 năm, 3 năm, 5 năm và 7 năm, mỗi kỳ có mệnh giá 1 triệu Kip.
Được biết, lãi suất một năm là 5.3%, giá trị trái phiếu đã vượt quá 210 tỷ Kip; lãi suất ba năm là 6,8%, giá trị trái phiếu vượt quá 500 tỷ Kip; lãi suất năm năm là 6,95% và lãi suất bảy năm là 7,10%.Người mua có thể mua trái phiếu thông qua các chi nhánh của ba ngân hàng lớn trong tòa nhà chứng khoán, đó là: Ngân hàng Ngoại thương Lào (BCEL), Ngân hàng Phát triển Lào (LDB) và Ngân hàng Xúc tiến Nông nghiệp Lào (APB).Chính phủ Lào phát hành trái phiếu kho bạc thông qua cổ phiếu SGX thể hiện quyết tâm của chính phủ Lào trong việc phát triển thị trường vốn. Hy vọng rằng bằng cách làm phong phú các loại đầu tư của thị trường chứng khoán, quy mô thị trường sẽ tiếp tục được mở rộng để đạt được mục tiêu tài trợ dài hạn của chính phủ và doanh nghiệp. Điều đó cũng cho thấy sự tin tưởng của chính phủ Lào trong việc cải thiện danh tiếng của trái phiếu có chủ quyền. Việc phát hành nợ dựa trên nguyên tắc định giá thị trường và giao dịch mở, mở cửa cho tất cả các nhà đầu tư trên SGX cho thấy chính phủ Lào hoàn toàn tin tưởng vào việc thanh khoản lãi nợ quốc gia.
Một số trái phiếu doanh nghiệp quốc doanh của Lào
Công ty Điện lực Lào (EDL-GEN), EDL-Gen là công ty con của Tập đoàn Điện lực Quốc gia Lào (EDL), chuyên phát triển, đầu tư và xây dựng ngành năng lượng. Công ty Điện lực Lào (EDL-GEN) đã công bố phát hành 17,5 tỷ baht trái phiếu mệnh giá. Sáu lô trái phiếu có xếp hạng TRIS của Thái Lan về BBB+ với triển vọng ổn định, cung cấp thời gian đáo hạn là 3 năm, 5 năm, 7 năm, 10 năm, 12 năm và 15 năm. Lợi nhuận của các trái phiếu này là 3.% 9, 4.5% 5, 4.85%, 5.5% 5, 6% và 6.25%. Các bên quan tâm có thể mua trái phiếu từ Ngân hàng Bangkok, Ngân hàng Krungthai, Ngân hàng Thương mại Siam, Ngân hàng Standard Chartered và Ngân hàng Thanachart từ ngày 10/12/7. Trái phiếu sẽ được phát hành vào ngày 13/7.
Công ty Thương mại Dầu khí Lào (PTL), đã bắt đầu bán trái phiếu dưới dạng Kip và đô la Mỹ vào năm 2017. Quỹtrái phiếu sẽ được sử dụng để cung cấp một lượng lớn dầu từ các nhà cung cấp ở nước ngoài và mở rộng mạng lưới trạm dịch vụ theo chiến lược của công ty, đó là thay đổi PTL từ nhà phân phối sang đại lý như mô tả trong bản cáo bạch. Trụ sở chính của công ty tại Viêng Chăn, trái phiếu được phát hành bằng hai loại tiền và không quá 81 tỷ Kip, với thời hạn hai hoặc ba năm và không dưới 40 triệu đô la trong thời gian ba năm. Công ty hy vọng rằng trái phiếu đô la Mỹ sẽ được mua bởi các nhà đầu tư, đối tác kinh doanh và tổ chức nước ngoài, trong khi trái phiếu Lào sẽ được bán cho các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước.
Xem xét yếu tế rủi ro của đầu tư loại hình thu lợi cố định. Lào là thành viên của Liên hợp quốc chưa được đánh giá bởi bất kỳ cơ quan xếp hạng có thẩm quyền quốc tế nào (S&P, Moody, Fitch). Bảo hiểm CITIC năm 2016 xếp hạng rủi ro tín dụng quốc gia đối với Lào là mức CCC, cơ quan xếp hạng Kofas Group đã đưa ra xếp hạng rủi ro cho Lào vào năm 2017 và xếp hạng môi trường kinh doanh là mức D (rủi ro cao nhất). Năm 2017, Ngân hàng Thế giới đã xếp hạng môi trường kinh doanh của Lào từ vị trí 136 năm 2016 xuống vị trí thứ 139 trong số 190 quốc gia và khu vực. Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2016 đã xếp hạng Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu của Lào đứng thứ 93 trong số 138 quốc gia. Về tỷ lệ nợ kinh tế, Lào gánh nặng nợ hơn 50% trong 2 năm qua, cụ thể như sau:
Năm 2018 | Năm 2017 | |
Nợ nước ngoài (Triệu USD) | 9761.5 | 8561.2 |
GDP (Triệu USD) | 17976.9 | 16853.1 |
Tỷ lệ nợ trên GDP | 54.3% | 50.8% |
Nhìn chung, gánh nợ hơn 30% có nghĩa là mức gánh nợ nước ngoài quá cao và cho thấy Lào đối mặt với rủi ro về nợ.
Đánh giá biểu hiện của Lào trên thị trường trái phiếu, sự chú trọng của Lào đối với việc điều chỉnh ngoại tệ là không đủ, vẫn còn sự phụ thuộc lớn vào đồng đô la. Việc thiếu vốn cực độ đã khiến Lào không có sự kiểm soát tuyệt đối đối với việc kiểm soát các nguồn nợ nước ngoài và chỉ có thể định lượng các khoản vay trên cơ sở doanh thu tài chính. Do đó, cơ cấu và thành phần của các loại tiền nợ có chủ quyền sẽ gây rủi ro nhất định cho Lào./.