Tờ báo Pasaxon – cơ quan ngôn luận của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào – mới đây đăng tải bài viết quan trọng khẳng định tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Lào – Việt Nam, Việt Nam – Lào là mối quan hệ “có một không hai, hiếm có trên thế giới”. Bài viết nhấn mạnh nền độc lập của dân tộc Lào và toàn bộ tiến trình 50 năm bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước CHDCND Lào luôn gắn bó mật thiết với mối quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Theo Pasaxon, “Tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam là mối quan hệ có một không hai, hiếm có trên thế giới ; nền độc lập của dân tộc Lào và chặng đường 50 năm bảo vệ, xây dựng, phát triển đất nước CHDCND Lào luôn gắn bó chặt chẽ với quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.”
Tiến trình hình thành và phát triển của quan hệ Lào – Việt Nam là quá trình liên tục được vun đắp và phát triển qua nhiều thời kỳ, từ tình hữu nghị gắn bó, thủy chung trở thành quan hệ đặc biệt do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Chủ tịch Souphanouvong đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo kế tiếp và nhân dân hai nước dày công xây dựng, trở thành mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách. Đây là mối quan hệ mẫu mực, thủy chung, trong sáng và hiếm có trong quan hệ quốc tế, là nhân tố bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp cách mạng mỗi nước, là tài sản chung vô giá của hai dân tộc và là nguồn sức mạnh quan trọng đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước.
Nhìn lại lịch sử, nhiều sự kiện đã tạo tiền đề cho việc thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương năm 1930 nhằm lãnh đạo sự nghiệp giải phóng nhân dân ba nước Đông Dương (Lào, Việt Nam, Campuchia), xuất phát từ lòng yêu nước và ý chí kiên cường đấu tranh thoát khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân cũ. Quan hệ giữa ba dân tộc Đông Dương từng bước hình thành và ngày càng nổi bật, trong đó quan hệ Lào – Việt Nam có những nét đặc biệt: nhân dân hai nước cùng chung chiến tuyến, kề vai sát cánh, chia sẻ gian khổ, hy sinh, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Giúp bạn là tự giúp mình”.
Năm 1934, Chi bộ Đảng đầu tiên tại Lào được thành lập, phong trào đấu tranh của nhân dân Lào phát triển mạnh mẽ, đạt nhiều thắng lợi quan trọng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương và tổ chức Đảng tại Lào, nhân dân các dân tộc Lào đã giành chính quyền ngày 23/8/1945 và tuyên bố độc lập ngày 12/10/1945. Trước yêu cầu của cách mạng mới, Đại hội II Đảng Cộng sản Đông Dương năm 1951 quyết định thành lập các Đảng cách mạng riêng ở mỗi nước. Ngày 22/3/1955, Đại hội đại biểu toàn quốc quyết định thành lập Đảng Mác – Lênin của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Lào, mang tên Đảng Nhân dân Lào; đến năm 1972 đổi tên thành Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.
Từ đó, hai Đảng luôn giữ gìn và tăng cường mối quan hệ hữu nghị đặc biệt, giúp đỡ lẫn nhau chân thành, trong sáng và hiệu quả. Sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ về Lào được ký ngày 23/7/1962, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Liên hiệp Lào lần thứ hai thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức ngày 5/9/1962. Quan hệ giữa hai Đảng và hai Nhà nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ; dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, nhân dân các bộ tộc Lào đã đánh bại chủ nghĩa xâm lược, giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc kiểu mới và thành lập CHDCND Lào ngày 2/12/1975, khẳng định vững chắc nền độc lập dân tộc.
Cột mốc đặc biệt quan trọng là việc ký “Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Lào – Việt Nam” ngày 18/7/1977 – văn kiện pháp lý nền tảng, mang ý nghĩa chiến lược lâu dài, tạo cơ sở vững chắc đưa quan hệ hai nước bước vào giai đoạn mới. Từ đó đến nay, nhiều văn kiện hợp tác tiếp tục được ký kết, cụ thể hóa và phát triển quan hệ truyền thống thành quan hệ “hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện”, được khẳng định chính thức vào tháng 2/2019.
Trong suốt chiều dài lịch sử, lãnh đạo hai nước luôn nhấn mạnh rằng mọi thành tựu phát triển của mỗi nước đều gắn liền với quan hệ hợp tác đặc biệt Lào – Việt Nam. Tại Đại hội VI Đảng Cộng sản Việt Nam tháng 12/1986, Chủ tịch Kaysone Phomvihane khẳng định: “Sự giúp đỡ của Việt Nam đã trở thành nhân tố quan trọng bảo đảm thắng lợi của cách mạng Lào”. Điều đó cho thấy sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước Lào luôn đi liền với mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Ngày 11/9/2024 tại Hà Nội, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith gặp gỡ cựu chuyên gia, cựu quân tình nguyện và lưu học sinh Việt Nam – Lào, khẳng định quan hệ Lào – Việt Nam là mối quan hệ “có một không hai”, được kết tinh trong sự thống nhất về lý tưởng, trong đoàn kết chiến đấu, trong sự hy sinh vì nhau và trong tình cảm anh em gắn bó, thủy chung, trong sáng mà lãnh đạo hai nước nhiều lần ví như “anh em chung một mái nhà”.
Những thắng lợi vẻ vang của hai dân tộc không thể tách rời sự hỗ trợ to lớn và sự liên minh chiến đấu đặc biệt giữa Lào và Việt Nam. Trong suốt 50 năm kể từ khi thành lập CHDCND Lào, hai nước luôn đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau chân thành, toàn diện, lâu dài; thường xuyên trao đổi, tham khảo kinh nghiệm; phối hợp chặt chẽ trong xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và triển khai các cơ chế hợp tác.
Về chính trị, quan hệ hai nước tiếp tục được củng cố sâu sắc, giữ vai trò trụ cột định hướng toàn bộ quan hệ song phương. Lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên gặp gỡ, trao đổi, thể hiện mức độ tin cậy chính trị cao. Năm 2025, lãnh đạo cấp cao Lào tham dự nhiều sự kiện trọng đại của Việt Nam như Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Trong thời gian tới, Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ thăm cấp Nhà nước tới CHDCND Lào.
Về kinh tế, thương mại và đầu tư, hợp tác tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ, đạt nhiều kết quả nổi bật. Hai bên tích cực triển khai Chiến lược hợp tác Lào – Việt Nam giai đoạn 2021–2030, Hiệp định hợp tác song phương 2021–2025 và các thỏa thuận tại Kỳ họp lần thứ 47 Ủy ban Liên Chính phủ. Việt Nam hiện là một trong những nhà đầu tư hàng đầu tại Lào với 281 dự án, tổng vốn đăng ký 8,16 tỷ USD, vốn thực hiện 2,94 tỷ USD. Kim ngạch thương mại song phương 10 tháng năm 2025 đạt gần 2,56 tỷ USD, tăng 50,4% so với cùng kỳ, mức cao nhất trong 10 năm. Từ 20–23/11/2025, hai bên tổ chức Hội chợ Thương mại Lào – Việt Nam tại Vientiane với 150 gian hàng, góp phần thúc đẩy kết nối doanh nghiệp và thị trường.
Trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, hai nước tiếp tục triển khai hiệu quả Hiệp định hợp tác giáo dục 2021–2027 và các nhiệm vụ trong Chương trình hợp tác giáo dục – đào tạo Lào – Việt Nam 2021–2030; đẩy mạnh đào tạo cán bộ, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao. Hiện có 10.623 lưu học sinh Lào đang học tại Việt Nam và khoảng 180 lưu học sinh Việt Nam đang học tại Lào.
Việc đưa vào khai thác bến số 3 Cảng quốc tế Vũng Áng trong năm 2025 tiếp tục hỗ trợ Lào nâng cao năng lực giao thông – vận tải, đặc biệt là vận tải hàng hóa qua đường biển, góp phần quan trọng trong kết nối khu vực và quốc tế. Cảng quốc tế Lào – Việt với ba bến hiện là điểm tựa quan trọng trong chiến lược phát triển hạ tầng giao thông – vận tải giai đoạn 2026–2030 của hai nước.
Trong lĩnh vực đối ngoại, hai bên tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Năm 2024, Việt Nam hỗ trợ hiệu quả để Lào hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ASEAN và AIPA, góp phần nâng cao vị thế và vai trò của Lào trong khu vực.
Những nội dung trên cho thấy: độc lập của dân tộc Lào và 50 năm xây dựng – phát triển CHDCND Lào luôn gắn bó mật thiết với mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước. Trong thời gian tới, Lào và Việt Nam tiếp tục kiên định hướng tới tương lai, không ngừng gìn giữ, vun đắp và phát huy mối quan hệ đặc biệt – di sản vô giá của hai dân tộc; coi đây là nhân tố bảo đảm ổn định, phát triển và thắng lợi của sự nghiệp cách mạng mỗi nước; là tấm gương mẫu mực, thủy chung, trong sáng và hiếm có trong quan hệ quốc tế.
Hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước tiếp tục kề vai sát cánh, tăng cường hợp tác toàn diện, đưa mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Lào – Việt Nam phát triển sâu sắc, hiệu quả, bền vững hơn trong giai đoạn mới.
Theo Pasaxon
