Năm 2019, thiên tai để lại nhiều dấu ấn trên khắp cả nước Lào. Hạ tầng công cộng, nhà cửa, hoa màu bị nước lũ làm hư hỏng, thiệt hại hàng trăm tỷ kíp. Ngoài ra, một đợt động đất kéo dài nhiều ngày đã làm hư hỏng công trình và làm đảo lộn cuộc sống người dân địa phương trong khi khói bụi ô nhiễm cũng tăng cao đáng lo ngại tại thủ đô Vientiane.
Với sự biến đổi khí hậu có ảnh hưởng ở quy mô toàn cầu, Lào là một trong những quốc gia đối mặt với các rủi ro lớn, chính phủ nước này cũng đã có một số động thái để đảm bảo tăng cường thích nghi và giảm thiểu thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra, gần đây nhất là việc ban hành lệnh cấm đốt rác thải, nương rẫy trên toàn phạm vi thủ đô.
Những sự kiện đáng chú ý khác của Lào trong năm 2019 còn bao gồm việc cố đô Luangprabang đứng thứ 11 trong bảng xếp hạng 20 điểm du lịch hàng đầu thế giới về kiến trúc hay thác nước Kuangsi cũng được nêu tên ở danh mục các điểm du lịch hấp dẫn đối với người Nhật Bản.
Dưới đây là một số sự kiện nổi bật có ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội Lào trong năm 2019:
1. Lũ lụt làm thiệt hại nặng nề ở các tỉnh miền Trung-Nam Lào:
Tháng 9/2019, đợt lũ lụt do ảnh hưởng bởi cơn bão Podul ngoài biển Đông đã gây ra thiệt hại ở 6 tỉnh miền Trung và Nam Lào bao gồm Champasack, Salavan, Sekong, Attapeu và Savannakhet. Nhiều khu vực bị cô lập trong thời gian dài, hàng trăm nghìn người dân phải sơ tán do nhà cửa, tài sản bị cuốn trôi hoàn toàn. Thiệt hại của đợt lũ lụt này được ước tính sơ bộ hơn 1.000 tỷ kíp.
Trước đó, một đoạn đê bao bị sạt ở huyện Nan tỉnh Luangprabang hồi tháng 7 cũng đã gây ra lũ lụt và sạt lở đất, làm nhiều khu vực bị ngập và gây thiệt hại nghiêm trọng.
Cùng thời điểm, lũ quét và sạt lở đất tại tỉnh Huaphan, miền Bắc Lào, cách biên giới Việt Nam không xa đã làm 7 người mất tích, đợt thiên tai này bắt nguồn từ ảnh hưởng của cơn bão Wipha.
2. Buôn lậu tiền mặt và nạn rửa tiền tại Lào:
Hồi tháng 9/2019, cảnh sát tỉnh Moukdahan, Thái Lan, giáp ranh với tỉnh Savanankhet đã triệt phá, bắt giữ một đối tượng tên Watchaphum, được cho là nằm trong đường dây buôn lậu ma túy và rửa tiền xuyên quốc gia thuộc một tổ chức đặt hang ổ tại Lào, nơi tuồn ma túy số lượng khủng vào các tỉnh ở Đông Bắc Thái Lan.
Cảnh sát đã phát hiện 1.5 triệu USD tiền mặt cùng 55 triệu kíp cùng thẻ ATM, điện thoại, trang sức vàng và kim cương cùng xe bán tải.
Tuy nhiên, đối tượng Watchaphum, người nổi tiếng trong giới của mình tại Lào, đã phủ nhận các cáo buộc buôn lậu tiền mặt và khẳng định mình là chủ một cơ sở quy đổi ngoại tệ ở tỉnh Savannakhet và chuyển tiền cho khách hàng lên đến 5 triệu bath mỗi lần.
3. Chính phủ Lào công bố nguyên nhân thảm họa vỡ đập thủy điện:
Ngày 28/5/2019, Chính phủ Lào chính thức đưa ra báo cáo chính thức về thảm họa Xepian-Xenamnoy làm hơn 70 chết. Theo đó, kết luận vụ vỡ đập không phải là “bất khả kháng” của chính phủ Lào cho biết Vào 23/7/2018 – thời điểm xảy ra sự cố, mực nước hồ chứa vẫn đang thấp hơn mức đỉnh, và cả những ngày trước đó hồ chứa vẫn không phải hoạt động ở mức tối đa. Thảm họa có thể được ngăn chặn trước bằng cách xử lý kỹ thuật thích hợp. Việc này có thể xem là Lào cho rằng trách nhiệm vụ thảm họa cần thuộc về đơn vị phát triển là doanh nghiệp đến từ Hàn Quốc.
Theo đó, kết quả khảo sát được đưa ra Bởi Ủy ban điều tra nguyên nhân sự cố vỡ đập Xepian – Xenamnoy NIC bao gồm các chuyên gia từ tổ chức quốc tế và quan sát viên độc lập được chính phủ Lào mời về.
Một ngày sau đó, SK Engineering của Hàn Quốc, đơn vị phát triển dự án Xepian-Xenamnoy cũng có cuộc điều tra song song và độc lập với NIC đã tuyên bố bác bỏ báo cáo chính thức về nguyên nhân thảm họa được Chính phủ Lào đưa ra và cho rằng kết quả điều tra của NIC thiếu cơ sở khoa học.
4. Lào chính thức phát hành thị thực điện tử:
Từ 1/6, Bộ Ngoại giao Lào công bố hệ thống xin cấp thị thực điện tử eVisa cho khách du lịch nước ngoài.
Theo đó https://laoevisa.gov.la/index sẽ là địa chỉ để du khách hoặc người nước ngoài có ý định đến Lào có thể cung cấp thông tin và xin thị thực trực tuyến như tại hầu hết các quốc gia trên thế giới đang áp dụng. Sau khi hoàn tất hồ sơ, du khách sẽ nhận được thư xác nhận thông qua địa chỉ email và sử dụng mẫu visa để nhập cảnh vào Lào. Bước đầu, mới chỉ có 2 nơi chấp nhận eVisa là sân bay quốc tế Vattay và cửa khẩu Hữu nghị số 1 Viêng Chăn – Nongkhai. Tiếp sau đó, cầu Hữu nghị số 2, cầu Hữu nghị số 4, sân bay quốc tế Luangprabang, sân bay quốc tế Pakse và cửa khẩu Boten sẽ là các khu vực tiếp theo chấp nhận eVisa.
Hiện nay, Lào có thỏa thuận miễn thị thực cả đơn phương và song phương với 46 quốc gia. Thị thực vào Lào được cấp tại Đại sứ quán hoặc cơ quan lãnh sự của Lào tại nước ngoài, ngoài ra, 21 cửa khẩu biên giới trên khắp cả nước cũng có phòng dịch vụ cung cấp thị thực như trên.
5. Lào-Trung Quốc triển khai Wechatpay:
Ngân hàng Ngoại thương Lào BCEL và Swift Pass đã đạt được thỏa thuận hợp tác trong việc triển khai thanh toán điện tử qua hai hệ thống WeChat Pay và AliPay ngay tại các điểm giao dịch hàng hóa tại Lào, tạo thuận lợi cho khách hàng Trung Quốc.
Đây được xem là bước phát triển tất yếu của xu thế công nghệ cũng như nhu cầu người tiêu dùng về các sản phẩm mới thuận tiện, trên nền tảng điện tử, đặc biệt là các kênh thanh toán tiện lợi.
Theo đó, các cửa hàng ở Lào chấp nhận thanh toán qua WeChat Pay, có thể sử dụng cùng một mã QR cho cả hai nền tảng WeChat Pay và AliPay, một hình thức thanh toán hoàn toàn mới tại nước này.
Hiện tại, có hơn 10.000 điểm giao dịch có hợp tác với BCEL để cung cấp dịch vụ thanh toán bằng mã QR OnePay và BCEL One, thông qua chương trình hợp tác này, người dùng cũng có thể thanh toán qua thêm hai kênh WeChat Pay và AliPay.
6. Lào công bố Bộ Luật hình sự sửa đổi:
Ngày 10/9/2019, tại trụ sở Bộ Tư pháp, thủ đô Vientiane, Chính phủ Lào tổ chức họp báo chính thức công bố việc áp dụng Bộ Luật hình sự.
Bộ Luật hình sự Lào được Quốc hội nước này thông qua vào tháng 5/2017 và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 1/11/2018 sau nhiều năm xây dựng và thu nhận ý kiến tham vấn chuyên sâu từ nhiều thành phần.
Bộ Luật hình sự Lào mới sẽ là công cụ đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà nước Lào, công dân, tổ chức trên cơ sở kế thừa và phát huy những nguyên tắc, chế định pháp luật Hình sự Lào năm 2005 và kết hợp các quy định hình sự của 20 Bộ luật khác bao gồm luật doanh nghiệp, phòng chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, luật trẻ em, luật chăm sóc sức khỏe và luật bảo vệ môi trường… thông qua việc tăng mức độ xử phạt các hành vi và mở rộng yếu tố, hành vi cấu thành tội phạm.
7. Cánh Đồng chum trở thành di sản thế giới:
Theo VOV, chiều 25/7, Bộ Thông tin- Văn hóa- Du lịch Lào tổ chức họ báo công bố thông tin Cánh đồng Chum Xieng Khouang chính thức trở thành Di sản văn hóa thế giới thứ ba của đất nước Triệu Voi. Đây là một tin vui của người dân Lào nói chung và người dân Xieng Khouang nói riêng, khi di sản này được cho là sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn du khách, kích thích ngành du lịch phát triển trong thời gian tới, đánh dấu mốc 20 năm chờ đợi đối với khu di tích văn hóa 2000 năm tuổi này của nhân dân đất nước Triệu Voi đã được bạn bè quốc tế biết đến với tư cách là một di sản văn hóa của nhân loại và là Di sản văn hóa thế giới thứ 3 của Lào, sau cố đô LuangPrabang và chùa đá Vatphu, tỉnh Champasak.
8. Động đất mạnh gây thiệt hại tại miền Bắc Lào:
Theo Cục khí tượng và thủy văn Lào, trong khoảng thời gian từ 4h03 đến 6h50 sáng 21/11 đã có tổng cộng 18 đợt động đất mạnh, đạt đỉnh 6.4 độ Richter trong đợt chấn động thứ 17. Tâm chấn động đất nằm ở độ sâu khoảng 10km so với mặt đất, cách Muang Nan của Thái Lan 92km về phía đông bắc và thủ đô Vientiane, Lào gần 219km.
Cụ thể, tổng cộng có 134 hộ gia đình ở 17 bản thuộc huyện Hongsa bị ảnh hưởng, bao gồm 71 căn nhà, 11 trường học, 12 ngôi chùa, 4 cơ sở y tế, 2 tòa nhà công sơ phải chịu thiệt hại ở các mức độ khác nhau. Trong đó có 7 căn nhà hư hỏng nặng và 24 gia đình bị thiệt hại tài sản. Toàn huyện Hongsa ghi nhận mức thiệt hại khoảng 1,1 tỷ kip.
Trong khi đó, 169 hộ gia đình tại 18 bản thuộc huyện Xaysathan bị ảnh hưởng, trong đó có 3 người bị thương. 16 công trình nhà ở bị hư hại hoàn toàn, 29 căn nhà khác bị hư hại vừa phải và 124 căn bị ảnh hưởng nhẹ. Công sở địa phương và một số đoạn đường tại huyện cũng ghi nhận các về nứt gãy kết cấu. Tổng thiệt hại ở tỉnh này khoảng 976 triệu kíp.
Tổng hợp