Phú Thọ, ngày 23/02/2018
Giữa mùa mưa năm 1971, để tiếp tục cho những trận đánh phản công giành lại cao nguyên Cánh Đồng Chum – Xiêng Khoảng, yêu cầu nhiệm vụ của mặt trận vừa đánh vừa chuẩn bị chu đáo về mọi phương diện. Nằm trong đội hình chiến đấu của trung đoàn 866 (e866), đại đội đặc công 24 (c24, e866) luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu đồng thời tích cực bổ sung đủ cơ số đạn dược và lương thực nhu yếu phẩm cần thiết cho hết mùa mưa.
Một ngày trung tuần tháng 7 năm 1971, tôi được đại đội giao chỉ huy một bộ phận của c24 hành quân ra cửa rừng bản Hay để nhận lương thực thực phẩm từ kho của trung đoàn về cho đơn vị. Sau khi tiếp nhận đầy đủ số lượng hàng được giao chúng tôi gấp rút cuốc bộ về đơn vị. Đang giữa trưa, sau mấy ngày mưa xối xả bầu trời trong xanh không gian thật thanh bình êm ả. Nếu như không có những tiếng ong ong, rè rè, vo ve máy bay trinh sát OV-10 của địch từ xa vọng lại thì không ai nghĩ nơi đây luôn như một chảo lửa đang âm ỉ sẵn sàng bùng cháy bất cứ lúc nào…
Linh cảm như có gì chẳng lành đang hiền hiện, chiếc OV-10 của địch vụt chao tới, lướt qua rồi vòng lại, cái vòng lượn nhỏ dần rồi bất thần nó lao xuống phóng quả đạn khói… Tôi chỉ kịp hô lọt thỏm một câu “Chạy” cũng nhanh như máy bay phóng đạn khói. Cả đội hình ai nấy vụt lao ngược chiều gió như những mũi tên dưới những thân cây đổ nát của cánh rừng hoang, xung quanh nham nhở những hố bom to nhỏ, cũ mới chồng chéo lên nhau. Rất may, hướng chạy của chúng tôi lọt đúng vào khu vực giấu quân của phân đội nữ dân công hỏa tuyến (DCHT). Chúng tôi nhanh chóng chạy tìm nơi trú ẩn. Thấy chúng tôi chạy vào, nhiều o (em) ở trong hầm chạy ra đẩy chúng tôi vào phía trong còn các o thì đứng chắn ở cửa hầm. Thấy vậy, tôi nói nhanh:
– Các anh là lính chiến sao lại để các em ở bên ngoài che chắn đạn cho bọn anh được? Tôi nhớ rất rõ hình ảnh người con gái dáng vẻ là chỉ huy đội mũ Phathét Lào (Sau mới biết tên người nữ DCHT là o Hải, Trần Thị Hải và các o đều là người Thanh Chương Nghệ An). O Hải có dáng người thon, khuôn mặt ưa nhìn nhưng ánh mắt cương trực, rắn giỏi, giọng nói truyền cảm nhưng kiên quyết:
– Các anh ở c24 anh hùng là con cưng của trung đoàn 866, của mặt trận nên chúng em cần phải có trách nhiệm bảo vệ các anh, để các anh còn tiếp tục chiến đấu giúp nước Lào và bảo vệ chị em chúng em.
Chưa dứt câu nói của o Hải, chúng tôi đang chen ra ngoài cửa hầm để đẩy o Hải vào trong. Bất thần, những tiếng nổ đinh tai như xé nát bầu trời, đất đá bay mù mịt, khói bom xộc vào của hầm làm các em bị sặc, chúng tôi cũng ho sặc sụa. Bên ngoài, tiếng rít ghê người của máy bay oanh tạc bổ nhào, rồi lại thêm những loạt bom nổ liên tiếp, liên tiếp … Không biết có phải do hơi nóng hôi hổi từ những vòng ngực căng tròn của các o ở cái tuổi xuân thì, hay sức ép của bom địch từ cửa hầm dồn ép vào làm cho mọi người phía trong bị nén thành một khối nóng rực…
Hết đợt oanh tạc, tất cả chui ra khỏi hầm nhìn các o mặt ai cũng vương bụi đất nhưng bình thản, xinh tươi lạ thường, chỉ cánh lính chúng tôi hơi đỏ mặt e thẹn vì bị các o “chèn ép” làm nóng bừng cả người.
Kiểm tra lại quân số tất cả an toàn, ba lô đựng gạo và thực phẩm lúc chạy vào vứt vội trên nóc và cửa hầm. Phát hiện có một ba lô bị trúng mảnh bom gạo đổ tung tóe ra ngoài, người chiến sỹ đang loay hoay tìm cách khắc phục thì một o đã nhanh tay mang ra chiếc ba lô có đầy gạo, tay o cầm thêm vài hộp thịt hộp và cất lời:
– Các anh cứ mang chiếc ba lô này về để còn kịp đi chiến đấu, chiếc ba lô kia chúng em sẽ khâu lại coi đây là vật kỷ niệm của các anh lính đặc công gửi tặng, khi nào có điều kiện mời các anh qua đơn vị chúc em chơi nhé.
Có o còn trêu lại:
– Hẹn khi nào hết chiến tranh chúng em và các anh làm lễ “Trao trả kỷ vật” nhé? Quá xúc động trước tình cảm các o dành cho lính c24, tôi bảo:
– Không để như thế được, các em lấy gì mà đi vận chuyển để còn tiếp tế cho bọn anh.
Một o đứng cạnh tôi nói chen vào:
– Các anh luôn ở xa hậu cứ chỉ có chiếc ba lô để quân trang, súng đạn hành quân đi chiến đấu, còn chúng em ở phía sau rất dễ xin bổ sung hoặc vận chuyển bằng bao tải cũng được mà.
Chúng tôi chỉ biết nhìn nhau và cảm ơn các o rồi vội vã hành quân về đơn vị.
Trên đường về, ai cũng bảo thật may mắn được các o DCHT Thanh Chương cưu mang nếu không thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Lúc này mọi mới người hỏi nhau có ai biết hết tên các o đó không?
Ngoài o Hải ra không ai biết tên o nào nữa. Những ngày tiếp theo, những trận đánh liên tục diễn ra, nhưng câu chuyện về các o DCHT Thanh Chương luôn là đề tài nóng hổi của cánh lính chúng tôi. Rồi một ý tưởng trong nhóm đi lấy gạo ngày đó đề xuất: Mỗi người phải chuẩn bị một thứ để tặng kỷ niệm cho các o vào một dịp gần nhất. Cuộc săn tìm và chuẩn bị khá sôi động nhưng rất “bí mât”. Được biết, anh thì lấy mảnh đuya-ra, vỏ đạn rồi gọt gọt, dũa dũa thành lược chải đầu, thành bật lửa, thành ca múc nước, có anh còn khắc cả đôi chim bồ câu và tên mình lên đó. Nhưng xem ra số chuẩn bị dù hoa, dù pháo sáng là chiếm số đông. Riêng anh Duy người được dùng chiếc ba lô của o DCHT ngày đó thì rất bí mật không ai điều tra được “Kỷ vật” của anh ấy là thứ gì? Sau trận đánh Phu Khé anh bị thương nặng được chuyển về nước điều trị, rồi phục viên trở về quê Phú Thọ sinh sống. Chiếc ba lô theo anh Du quê, nghe nói anh vẫn cẩn thận giữ gìn và luôn coi là kỷ vật chiến tranh ghi nhớ về những năm tháng ác liệt bên chiến trường Lào. Gần đây được biết do vết thương quá nặng lại tái phát, trí nhớ giảm sút đã làm anh không biết gì, nhưng chúng tôi tin rằng kỷ niệm xưa sẽ theo anh mãi…
Những trận đánh, những chiến dịch cứ kéo dài triền miên theo năm tháng của cuộc chiến. Người còn, người mất… Những người lính c24 sau đó không thể nào thực hiện được dự định – tìm về nơi mà các o DCHT Thanh Chương ngày ấy đã lấy thân mình che chở cho chúng tôi. Cho tới tận bây giờ chúng tôi vẫn mong muốn có dịp được gặp lại các o. Các o đang ở đâu, có ai biết thông tin gì về các o DCHT Thanh Chương thời kỳ 1969 – 1971 trên cao nguyên Xiêng Khoảng hãy mách bảo cho chúng tôi. Thời gian sẽ trôi đi, dẫu không thể gặp lại được các o, nhưng những kỷ niệm tươi rói luôn khắc sâu trong trái tim mỗi chúng tôi. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam dũng cảm, trung hậu đảm đang và luôn có một tình thương yêu bao la.
Viết lại những ký niệm xưa, tôi muốn thay mặt các đồng đội c24 (kể cả những người đã hy sinh, hay đã mất sau cuộc chiến) xin gửi tới các o, nay có thể là bà nội, bà ngoại đang ở bên gia đình êm ấm hay vì lý do gì mà sống đơn thân đôi lời tâm tình: Chúng tôi rất biết ơn các o, chúng tôi ngưỡng mộ và kính trọng các o. Trang sử vẻ vang hào hùng của hai dân tộc Việt – Lào luôn có mồ hôi, nước mắt và cả xương máu các o xây nên.
Ai đó có thể không nhớ, không biết nhiều về các o, nhưng Tổ quốc luôn ghi công các o. Chúng tôi luôn nhớ các o, biết ơn các o và luôn nhắc về những kỷ niệm không bao giờ phai trong ký ức người lính quân Tình nguyện Việt Nam !
Cựu chiến binh Lê Xuân Liêm c24, e866